Een vreemd boekje

Ik zoek nog wel eens in online boekenwinkeltjes. Ik zoek dan naar bijvoorbeeld nog wat van Aleister Crowley, of van Arthur Edward Waite. Soms kom je tweedehands namelijk nog wat juweeltjes tegen.

Zo tikte ik een zeldzaam boek van Crowley. 'Astrology' op de kop.

En vond ik een echt papieren boekje van Samuel Lidell MacGregor Mathers. En dat is helemaal bijzonder.

Want het gekke is dat er eigenlijk helemaal geen papieren boeken van Mathers te vinden zijn.

Wat is hier aan de hand? Dit mini-boekje uitgegeven door een kleine boekwinkel is een beetje vreemd.

De man

Mathers, die totaal geen Schots bloed door zijn aderen heeft lopen maar wel het stukje MacGregor in zijn naam heeft geplakt omdat hij dat wel cool vond staan, is één van de drie grondleggers van de Hermetic Order of the Golden Dawn. Samen met William Westcott en William Woodman, die net als Mathers vrijmetselaars waren, richtte hij de Golden Dawn op. Waarschijnlijk om meer met magie bezig te zijn, maar in die tijd schoten dit soort genootschappen als paddenstoelen uit de grond. Het zou zomaar kunnen dat ze met zijn drieeen het idee hadden dat ze zelf een groep wilden creeeren. Ze bedachten een 'manuscript' dat door een zekere bron gegeven zou zijn, en richten de Order zo in dat die een structuur had van graden en verschillende lagen van kennis. Zat je in de Outer Order, dan kon je de basis leren, door een zeker aantal graden gaan en hoe verder je kwam hoe dieper je kennis over occulte zaken kwam. De Inner Order was alleen gereserveerd voor de 'zeer geleerde' mensen.

Als je een beetje verder gaat zoeken naar wie Mathers was zul je merken dat deze meneer een man van vele gezichten is. Hij bracht voor het eerst werken over ceremoniele magie zoals 'The sacred magic of Abremalin the Mage', maar ook het allereerste Engelstalige book over de Kabbalah (The Kabbalah Unveiled) uit in een vertaling (hij kende heel veel talen). Hij was een klerk, getrouwd met Moina, was vegetarier en rookte niet.

Daarnaast is hij ook dé man die de tarot de Golden Dawn in bracht. Het verhaal gaat dat hij zijn kamer in ging, en plots met een soort van goddelijke ingeving met de tarot naar buiten kwam. Wat we weten is dat dit deck door Moina Mathers geschilderd is, en dat elke student dit deck moest overnemen.

Hij heeft dus enorm veel betekend voor de moderne magie en occultisme. Maar hij was ook een hork eerste klas. Hij was de bekendste grondlegger, maar was ook meteen degene die het vaakst ruzie zocht binnen de Golden Dawn. En daarnaast stond hij niet bekend om zijn goede leiderschapsvaardigheden. Het was op een gegeven moment zo erg dat hij door de andere leden van de Inner Order uit de Golden Dawn is gezet, en dat hij helemaal blut vluchtte naar Parijs met zijn vrouw Moina, met de hoop om daar een tak van de Golden Dawn op te zetten die hij zelf zou gaan leiden. We weten uit brieven dat zowel hij als Moina overal om geld vroeg.

Op een gegeven moment heeft hij Aleister Crowley voor zijn eigen karretje gespannen (maar Crowley was niet vies van een opstootje) en verzocht het Manuscript waar de Golden Dawn op gebaseerd is in Londen te stelen en mee te nemen naar Parijs. Hier ontstond een vechtpartij die zelfs de krant heeft gehaald en het lukte Crowley.

Dit was de neergang van de Golden Dawn, zowel in London als Parijs. In Londen probeerde Arthur Edward Waite nog wel om de boel bij elkaar te houden, maar in Parijs viel de tempel uit elkaar.

Mathers overleed op 5 of 20 november 1918 (de precieze datum is niet bekend).

Zijn werk

Een van de belangrijkste werken over de Tarot is het 'Book T - The Tarot; Comprising Manuscripts N, O, P, Q, R and an unlettered Theoricus Adeptus Minor Instruction'. In deze titel zie je 'Adeptus Minor' staan, en laat zien dat de beginnende student in de Golden Dawn dit document voor zijn neus kreeg voor het vak tarot divinatie.

In dit werk heeft Mathers geleund op het werk van Eteilla, de Franse kapper, die in de 19e eeuw voor het eerst een occulte betekenis gaf aan de tarot.

Het bijzondere is dat in dit boekje (dat hier te downloaden is bij Benebell Wen, een tarot expert) voor het eerst de esoterische namen van de verschillende tarotkaarten gegeven wordt. Zo wordt Staven Twee de 'Lord of Dominion' genoemd, de Aas van Zwaarden ' the Root of the Powers of the Air' en de Keizerin als 'The Daugher of the Mighty Ones'. Heel gaaf om te lezen, en geeft de sfeer aan van de symboliek in de kaarten.

Ook zien we voor het eerst een verwijzing van de pages en hun benoeming tot prinses, die Aleister Crowley heeft overgenomen.

En als laatste hebben we de uitgebreide (en verschrikkelijke langdradige) Golden Dawn legging 'The Operation of the Key' met de verschillende stappen, de 'Operations'.

De Tarot van de Golden Dawn

Nu grijp ik ook even de kans om even één van mijn lelijkste decks in mijn collectie in het zonnetje te zetten. Het originele deck van de Golden Dawn is verloren gegaan, maar er zijn wel aanwijzingen overgebleven. Israel Regardie, secretaris van Crowley en bron van veel gepubliceerd 'geheim' werk van de Golden Dawn en Qabalah, heeft in zijn boek over de Golden Dawn een manuscript overgenomen van Harriet Felkin, een van de leden van de Golden Dawn die de grote arcanum in detail beschrijft. Samen met Book T is dit voor Israel Regardie en Robert Wang (een expert in Qabalah en Tarot) het moment om in 1977 de Golden Dawn te publiceren. Kun je nagaan, twee grote namen die met elkaar over een kopje thee aan het bomen zijn over tarot en vervolgens ook dan samen dat deck maken. Ik vind het bijzonder.

Het meest bijzondere isd at het ook een bijzonder lelijk deck is. Robert Wang kan op zich wel tekenen (hij heeft meerdere decks uitgebracht), maar zijn personen zijn nogal plat.

In ieder geval zou het huidige 'The Golden Dawn Tarot' een goede weergave zijn van wat de studenten in hun handen kregen en zelf moesten namaken.